Większość osób proces redukcji masy ciała rozpoczyna z ambitnymi planami. Zakładają zrobić to bardzo szybko i pragną, aby efekty pojawiały się natychmiastowo. Jeżeli jednak tkanka tłuszczowa odkładała się w organizmie przez lata, to nie można oczekiwać, że utraci się ją momentalnie. Warto zadać pytanie, czy zbyt szybkie odchudzanie jest bezpieczne i czy wypracowane efekty są trwałe.
Na czym polega odchudzanie?
Odchudzanie to proces polegający na redukcji masy ciała. Zachodzi on wtedy, kiedy ilość spożywanych kalorii jest mniejsza niż wydatkowanych. Warto podkreślić, że organizm zużywa kalorie nie tylko podczas aktywności fizycznej, ale również procesów umożliwiających przeżycie. Na przykład jest to: oddychanie, krążenie krwi, trawienie pokarmu.
Prawidłowo przeprowadzony poziom redukcji masy ciała powinien obejmować w głównej mierze utratę tkanki tłuszczowej. Jeżeli deficyt energetyczny jest zbyt duży, to możliwy jest również większy ubytek płynów oraz masy mięśniowej i zbyt szybkie odchudzanie, które nie będzie korzystne. Taki proces nie jest korzystny, ponieważ prowadzi do osłabienia funkcjonowania organizmu. Tempo redukcji zależne jest między innymi od aktualnej masy ciała i powinno byś skonsultowane z dietetykiem.
W przypadku nadwagi i otyłości redukcja powinna wpływać na poprawę samopoczucia. Zbyt szybkie odchudzanie może negatywnie wpłynąć na witalność, poziom energii oraz procesy życiowe. Aby zaplanować odpowiedni deficyt energetyczny, niezbędne jest wyliczenie zapotrzebowania energetycznego.
Zbyt szybkie odchudzanie — jakie to jest?
Po obliczeniu zapotrzebowania energetycznego i znajomości parametrów fizycznych danej osoby można oszacować pożądane tempo odchudzania. Badania pokazują, że aby efektywnie spalać tkankę tłuszczową nie powinno się chudnąć więcej niż 0,5-1 kg tygodniowo. Górna granica przeznaczona jest dla osób z BMI określonym jako otyłość lub górny poziom nadwagi.
Aktualna masa ciała i poziom jej nadmiaru nie są jedynymi czynnikami, które określają możliwe tempo redukcji. Warto również zwrócić uwagę na stan zdrowia. Między innymi osoby z problemami hormonalnymi, kłopotami z układem trawiennym, niedoborami witamin i minerałów powinny uwzględnić te czynniki, planując odchudzanie. W takim przypadku zbyt szybkie odchudzanie może nie być korzystne.
Warto podkreślić, że zdrowe odchudzanie ma charakter maratonu, a nie sprintu. W tym przypadku nie warto planować sposobu żywienia, który nie będzie możliwy do realizacji w dłuższej perspektywie. Jeżeli męczysz się na jakiejś diecie, czujesz źle, eliminujesz ulubione przysmaki, to prawdopodobnie znak, że zaraz po zakończeniu diety wrócisz do starych nawyków. Tylko wyrobienie stałych przyzwyczajeń da długoterminowy sukces i pozwoli cieszyć się wymarzoną sylwetką przez długie lata.
Jak niedobór kalorii wpływa na organizm?
Niedobór kalorii, czyli sytuacja, w której organizm otrzymuje mniej energii niż potrzebuje do pokrycia codziennych wydatków, może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki w zależności od kontekstu. W krótkim okresie deficyt kaloryczny może prowadzić do utraty masy ciała, co jest pożądane w przypadku osób z nadwagą lub otyłością, próbujących poprawić swoje zdrowie metaboliczne. Organizm zaczyna wykorzystywać zgromadzone zapasy tłuszczu jako źródło energii, co prowadzi do redukcji tkanki tłuszczowej, a tym samym może obniżyć ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca typu 2 czy nadciśnienie.
Jednak długotrwały, zbyt duży niedobór kalorii może mieć poważne konsekwencje zdrowotne i spowodować zbyt szybkie odchudzanie. Organizm, nie otrzymując wystarczającej ilości energii, zaczyna spowalniać procesy metaboliczne, aby oszczędzać energię. Prowadzi to do uczucia zmęczenia, osłabienia oraz spadku wydolności fizycznej i umysłowej. W skrajnych przypadkach niedobór kalorii może skutkować niedożywieniem, osłabieniem mięśni, a także zaburzeniami hormonalnymi, takimi jak nieregularne cykle menstruacyjne u kobiet czy zmniejszona produkcja hormonów tarczycy.
Dodatkowo, przewlekły deficyt kaloryczny może negatywnie wpływać na funkcjonowanie układu odpornościowego, co zwiększa podatność na infekcje i choroby. Organizm pozbawiony odpowiednich ilości składników odżywczych nie jest w stanie skutecznie regenerować komórek, co może prowadzić do problemów ze skórą, włosami oraz gojeniem się ran. Dlatego, choć niedobór kalorii jest narzędziem w kontroli masy ciała, powinien być stosowany rozważnie i z umiarem, aby unikać negatywnych skutków dla zdrowia.
Skutki zbyt szybkiego odchudzania
Większość odchudzających się osób pragnie jak najszybszych efektów. Należy jednak pamiętać, że zbyt szybkie odchudzanie prowadzi do wielu negatywnych skutków zdrowotnych.
Do negatywnych skutków zbyt szybkiego odchudzania należą:
- Niedobór składników odżywczych — ekstremalne diety odchudzające często prowadzą do niedoborów składników odżywczych, co może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu oraz prowadzić do różnych problemów zdrowotnych.
- Utrata tkanki mięśniowej – ku zaskoczeniu wielu osób, atrakcyjnie wyrzeźbione mięśnie sprawiają, że sylwetka jest atrakcyjniejsza. Gwałtowna redukcja może sprawić, że ciało będzie wyglądać „zwiotczałe”.
- Zaburzenia elektrolitowe – w początkowej fazie, szczególnie w przypadku ograniczenia spożycia węglowodanów, znacząca redukcja masy ciała może wynikać z utraty wody. Przy niepełnowartościowej diecie istnieje ryzyko zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej.
- Zaburzenia metaboliczne – duże restrykcje kaloryczne wpływają na funkcjonowanie hormonów odpowiedzialnych za regulację metabolizmu, co może utrudniać długoterminową kontrolę masy ciała.
- Efekt jojo – szybka utrata wagi często nie jest trwała, a osoby, które szybko tracą na wadze, często odzyskują utraconą masę ciała po zakończeniu diety, co nazywa się efektem jojo.
Pokusa gwałtownej utraty masy ciała jest duża, jednak zawsze warto mieć na uwadze długoterminowe skutki zdrowotne i fakt, że ryzyko wystąpienia efektu jojo jest duże
Zbyt szybkie odchudzanie — podsumowanie artykułu!
Proces redukcji masy ciała wbrew pozorom nie jest prosty. Zawiera wiele pułapek oraz rzeczy, które mogą przebiec nieprawidłowo. Czy zbyt szybkie odchudzanie jest niebezpieczne prowadzi do wielu negatywnych skutków zdrowotnych? Dodatkowo gwałtowna redukcja masy ciała często kończy się powrotem do wyjściowej lub nawet wyższej wagi.
